برنامه راهبردی کتابخانه
برنامه راهبردی کتابخانه
یکی از رویکردهای نوین برنامه ریزی، برنامه ریزی راهبردی است برنامه‌ریزی راهبردی، تلاشی منظم و سازمان یافته در جهت تصمیم‌گیری و مبادرت به اقدام‌های بنیادی است. این نوع برنامه‌ریزی در بهترین شکل خود، نیازمند جمع‌آوری اطلاعات، جستجوی گزینه‌های مختلف و تأکید بر تأثیرهای آیندة تصمیماتی است که امروز اتخاذ می‌شوند.
برنامه ریزی راهبردی به منظور توسعه مطلوب خدمات آینده ی کتابخانه، راهبردهای موثری تعیین می کند، به گونه ای که بازتابی از اهداف، وظایف وبه طور کلی نوآوریهای سازمانی باشند و کتابخانه باید با رویکرد سازمان مادر خود راهبری شود.
تجزیه و تحلیل
نیازسنجی فرآیند شناسایی نیازهای مهم وفراهم آوری راه های رفع آن نیازهاست. نتایج نشان می دهد که موضوعات تازه وکاربردی ، موضوعات مبتنی برآینده وموضوعات مرتبط با فناوری های اطلاعاتی وارتباطی برای انجام پژوهش های مرتبط با تجزیه وتحلیل نیازهای کاربران دارای اولویت بیشتری هستند که در برنامه راهبردی به طور منظم اطلاعات مورد نیاز کاربران وذینفعان را تشخیص، ارزیابی تجزیه وتحلیل می کند تا در نتیجه،منابع وخدمات موثری را متناسب با نیازهای آنان فراهم کندوکیفیت خدمات کتابخانه واطلاع رسانی پزشکی توسعه پیدا کند.
نیاز اطلاعاتی کاربران کتابخانه با تشکیل کارگروه نیازسنجی متشکل از معاون آموزشی وپژوهشی مرکز،مسئول کتابخانه،نمایندگان گروههای آموزشی شناسایی می گردد.ارائه فرم های مربوطه به مدیران گروههای آموزشی نیز یکی از راههای شناسایی نیاز کاربران به ارائه خدمات کتابخانه است. در نهایت با جمع بندی صورت گرفته وبا در نظر گرفتن محدودیتها ،کتابخانه در جهت رفع نیاز کاربران وتحقق اهداف آموزشی وپژوهشی قدم بر می دارد.
چشم انداز کتابخانه در برنامه راهبردی
کتابخانه بیمارستان امیرالمؤمنین علی (ع) زابل بر آن است در ارتقاء سواد اطلاعاتی و توانمند سازی استفاده کنندگان و تضمین مجموعه ای گسترده و متنوع ، سهم دانشگاه و کشور را در تولید علم ، آموزش و پژوهش بالا ببرد .
به این منظور در استفاده از ساختارهای نوین در عرصه اطلاعات و فناوری و با اتکاء به نیروی انسانی کار آمد بهره برده و از تغییرات مثبت در رویارویی با انبوه اطلاعات و نیازها و رفتارهای در حال تغییر کاربران استقبال می نماید تا از مجموعه و خدمات برخوردار و بالاترین استاندارهای ملی را برای تمامی دانشجویان ، استادان و پژوهشگران فراهم کند .
چشم انداز بر توسعه خدمات و برنامه های آینده بر حسب تغییرات نیازها و محیط تمرکز دارد. از آن جهت کتابخانه بیمارستان برآن است تا جهت ارتقاء سواد اطلاعاتی، فراهم آوری مجموعه ای حاوی جدیدترین و مناسب ترین اطلاعات با توجه به نیاز کاربران، شناسایی سطح نیازها و تأمین سریع و کافی؛ سهم خود را در ارتقاء افزایش کیفیت تولید علم، آموزش و پژوهش در دانشکده و بیمارستان ایفا کند. بدین منظور از ساختارهای نوین عرضه اطلاعات و فناوری با اتکاء به نیروی انسانی کارآمد بهره برده و در این راستا از پیشنهادات و انتقادات سازنده اعضای محترم هیأت علمی، دانشجویان و کادر درمان و سایر کاربران استفاده می کند.
تدوین ماموریت کتابخانه در برنامه راهبردی
- همگام نمودن منابع و خدمات با تحولات جامعه و نیازهای متحول جامعه دانشگاهی
- کمک به توسعه و اشاعه دانش و علوم جدید
- کمک به ارتقاء فعالیت های پژوهشی، آموزشی و فرهنگی بیمارستان از طریق تأمین نیازهای اطلاعاتی کاربران.
- کمک به ارتقاء دانش تخصصی کاربران کتابخانه و کارکنان بیمارستان.
- گردآوری مجموعه ای غنی از منابع اطلاعاتی علمی تخصصی و مرجع
- نوآوری، تعامل و ارتباط مداوم با جامعه کتابداری جهت دستیابی به اطلاعات روزآمد و رسیدن به بهترین شیوه های ارائه خدمات
- استفاده بهینه از نیروی انسانی، منابع و امکانات و افزایش دسترسی به آن و عرضه فعالانه خدمات .
- شناسایی نیازهای اطلاعاتی اساتید، دانشجویان و کارکنان .
- آموزش مراجعان در بازیابی و استفاده از منابع اطلاعاتی
برنامه عملیاتی راهبردی
- اهداف عملیاتی در برنامه راهبردی توسط یک یا چند اقدام یا وظیفه پشتیبانی می شوند وبا توجه به اهمیت کتابخانه ها ولزوم وجود برنامه عملیاتی در جهت رسیدن به اهداف آموزشی ، پژوهشی وارائه خدمات کتابخانه ای بهینه به کاربران این کتابخانه اهداف زیر را اجرا خواهد کرد.
- فراهم آوردن امکانات وتسهیلات کافی ومناسب جهت استفاده از منابع کتابخانه
- معرفی فعالیتهای علمی واجرایی کتابخانه
- تدوین واجرای برنامه های آموزش استفاده از کتابخانه برای پزشکان، پرستاران وپرسنل
- افزایش سطح سواد اطلاعاتی اعضای هیئت علمی ودانشجویان از طریق برگزاری کارگاه
- پایش مستمر خدمات ارائه شده توسط کتابخانه وارائه بازخورد به مسئولین وکاربران
نظارت و ارزیابی بر برنامه های راهبردی و عملیاتی کتابخانه
نظارت و ارزیابی مؤلفه ای ضروری در برنامه راهبردی است. تدوین شاخص های اصلی عملکرد به عنوان وسیله ای برای اندازه گیری و ارزیابی عملکرد، بخش مهمی از برنامه ریزی راهبردی است.
با داشتن نظارت مناسب در کنار معیارهای ارزیابی خوب، برنامه عملیاتی به برنامه بهبود کیفیت خدمات کتابخانه و اطلاع رسانی پزشکی تبدیل خواهد شد زیرا از چرخه بهبود مداوم «طراحی، انجام، بررسی و اقدام»پیروی می کند. هنگامی که تمام اهداف عملیاتی در راستای حمایت از هدف اصلی حاصل شدند؛ هدف اصلی باید مورد بررسی همه جانبه قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که واقعاً تحقق یافته است.
سروش